Kolejnym z zagadnień z którymi mieliśmy do czynienia w ramach prowadzonej działalności detektywistycznej były sprawy z zakresu oszustw ubezpieczeniowych lub oszustw związanych z próbą wyłudzenia świadczeń za uszczerbek na zdrowiu. Doświadczenie w realizacji tego typu spraw wynika m.in. z wcześniejszej pracy w policji w wydziale d/w z przestępczością gospodarczą, ale także z doświadczenia nabytego już w czasie prawie 10 lat prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług detektywistycznych.
W tym artykule przybliżę tematykę przestępstw ubezpieczeniowych oraz przedstawię jaką rolę w takich sprawach może odegrać agencja detektywistyczna. Przedstawię także ciekawy wyrok Sądu Najwyższego wydanego w sprawie zlecenia agencji detektywistycznej czynności przez zakład ubezpieczeń, gdzie działania biura detektywistycznego było całkowicie nieprofesjonalne i skutkowało wyrządzeniem szkody sobie jak i zleceniodawcy.
Świadczenie usług detektywistycznych w sprawach z zakresu ubezpieczeń wymienione jest wprost w ustawie o usługach detektywistycznych w art. 2 ust. 1 pkt. 3
- Usługami detektywistycznymi są czynności polegające na uzyskiwaniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji o osobach, przedmiotach i zdarzeniach, realizowane na podstawie umowy zawartej ze zleceniodawcą, w formach i w zakresach niezastrzeżonych dla organów i instytucji państwowych na mocy odrębnych przepisów, a w szczególności
3) sprawdzanie wiarygodności informacji dotyczących szkód zgłaszanych zakładom ubezpieczeniowym
Podmiot zlecający tego typu usługę ma podejrzenie, że roszczenie wysuwane jest niezasadne i poprzez działania detektywa dąży do zakwestionowania zasadności wypłaty odszkodowania. Oczywiście do nas trafiają sprawy, które w ocenie firmy ubezpieczeniowej budzą wątpliwości co do ich wiarygodności. Moje biuro realizowało dotychczas m.in. kilkukrotnie czynności związane z roszczeniami wynikającymi ze spraw o odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu powstałych w wyniku błędów lekarskich lub prób wyłudzenia świadczenia z tytułu zawartego ubezpieczenia na życie, jak również podejrzenia wyłudzenia z tytułu kolizji pojazdów.
Najważniejsze w sprawach dot. uszczerbku na zdrowiu jest dogłębne zweryfikowanie, czy dane zawarte w dokumentacji medycznej, a wskazane przez pozwanego klienta lub przedstawione w pozwie są zgodne ze stanem faktycznym. Poprzez działania mojego biura detektywistycznego zbieramy dowody (zgodnie z przepisami prawa i szczególną starannością), które staną się materiałem dowodowym do prowadzonego postępowania sądowego. Profesjonalizm w wykonaniu zlecenia tego typu jest bardzo istotny, ponieważ czynności dotykają niekiedy bardzo wrażliwej materii w tym w zakresie pozyskania wiedzy o stanie zdrowia osoby poddawanej czynnościom. Nieumiejętne i nieprofesjonalne działanie może wiązać się później z narażeniem się na zarzuty naruszenia dóbr osobistych. Zbyt „inwazyjne” działania mogą też skutkować tym, że poświęcone środki na pracę detektywa przepadną, ponieważ ich efekt zostanie podważony przez stronę przeciwną i nie będzie miał żadnej wartości w toczącym się postępowaniu sądowym. Oczywiście, nie zawsze przypuszczenia zleceniodawcy, że w danej sprawie może dojść do próby oszustwa na jego szkodę, się potwierdzają. Mieliśmy przypadek w którym osoba występująca z roszczeniem stała się faktycznie osobą niesamodzielną i przykutą do łózka, którą inne osoby muszą opiekować się niemalże dwadzieścia cztery godziny na dobę. Zdarzają się także sytuacje przeciwne. Realizując sprawę o odszkodowanie i rentę w związku z utratą zdrowia w wyniku wypadku przy pracy, udokumentowaliśmy jak rzekomo poszkodowany pracownik świadczył pracę o takim samym charakterze, w efekcie której rzekomo utracił zdrowie, ale już u innego pracodawcy.
W sprawach wymienionych powyżej, o odszkodowanie, możemy mieć do czynienia, w przypadku potwierdzenia podejrzeń zleceniodawcy, z usiłowaniem oszustwa na jego szkodę. Jest to przestępstwo wymienione w art. 286 § 1 Kodeksu Karnego, który stanowi:
- 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Warto tutaj nadmienić, że w Polsce coraz częściej dochodzi do prób wyłudzeń odszkodowań lub świadczeń, a „popularność” tego typu zachowań wzięła się z głośnych spraw jakie miały miejsce w USA. W Polsce sądy coraz częściej zasądzają wysokie kwoty co zachęca niektórych do takich nielegalnych działań.
Innym przepisem, który wprost dotyczy oszustwa ubezpieczeniowego jest art. 298 Kodeksu Karnego.
- 1. Kto, w celu uzyskania odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia, powoduje zdarzenie będące podstawą do wypłaty takiego odszkodowania,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
- 2. Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie zapobiegł wypłacie odszkodowania.
Przepis ten częściej, co oczywiste, odnosi się do zdarzeń w których powstają szkody materialne aniżeli uszczerbek na zdrowiu. Aby powstał uszczerbek na zdrowiu, musiało by dochodzić w takich sytuacjach do samookaleczenia.
Profesjonalne działania detektywistyczne podejmowane przez doświadczony zespół są w stanie dostarczyć pełnoprawnego materiału dowodowego. Działania nieprzemyślane, nieprofesjonalne przyniosą więcej szkód niż pożytku.
Polecam zapoznanie się z treścią wyroku Sądu Najwyższego z 17 września 2020 r. (sygn. I CSK 628/18) Tezy zawarte w wyroku są doskonałym ostrzeżeniem przed powierzaniem spraw niedoświadczonym detektywom i „elementarzem” jak nie powinno się takich czynności wykonywać. Wyrok ten najogólniej wskazuje na nielegalność zakresu i metod stosowanych przez biuro detektywistyczne (cała treść orzeczenia jest ogólnie dostępna)
Należy podkreślić, że to nie zleceniodawca ma się zastanawiać na tym czy zakres powierzonej sprawy oraz sposób wykonania czynności może być legalny lub nie. Powierzając sprawę profesjonalnej agencji detektywistycznej, klient musi mieć pewność, że sam nie będzie narażony na jakiekolwiek konsekwencje, jak również dobrze poinformowany w przedmiocie tego jak konkretna sprawa zostanie poprowadzona, jakie dowody należy zebrać aby odnieść maksimum korzyści przy możliwie najmniejszych kosztach.
